Co to jest wypalenie zawodowe?
„Nie mam sił, to mnie przerasta, nie mam na nic ochoty”… jeśli taki stan pojawia się coraz częściej, czy to jest sygnał, że powinniśmy się sobie przyjrzeć uważniej?
Kryzys jest naturalnym stanem w naszym życiu i w zależności, na jakim etapie życia jesteśmy, możemy go doświadczać w różnych formach, bardziej bądź mniej adaptacyjnych. Współczesny świat funduje nam całą ich paletę, począwszy od kryzysów rozwojowych wynikających z przejścia z jednego etapu życia człowieka do drugiego, poprzez kryzysy egzystencjalne, kryzysy sytuacyjne, aż po kryzysy środowiskowe. Chciałabym przybliżyć ci w tym artykule przewlekły kryzys sytuacyjny jakim jest wypalenie zawodowe.
Co to jest za zjawisko? Czy jest źródłem stresu i narastającej frustracji, czy jednak generatorem radości i spełnienia?
Zaczyna się powoli i niezauważalnie, a ujawnia się nagle i z dużą siłą. Charakteryzuje się poczuciem psychicznego i fizycznego wyczerpania, niecierpliwością, nadmierną skłonnością do irytacji połączoną z cynizmem i poczuciem chronicznego znudzenia, skłonnością do izolowania się i tłumienia emocji [1]. Najczęściej jest poprzedzone momentem szczytowym, czyli tzw. czynnikiem spustowym ostatnim z serii zdarzeń wywołującym reakcję kryzysową.
Mówi się, że wypalenie zawodowe to stan psychofizycznego wyczerpania organizmu spowodowany walką z długotrwałym stresem, który pochodzi z niedopasowania do sytuacji, konfliktu wartości, nadmiaru zadań i obowiązków, złych relacji międzyludzkich. Do tego dochodzi brak poczucia sprawiedliwości w pracy oraz brak wyzwań dających poczucie satysfakcji. To te czynniki stanowią o pojawieniu się wypalenia zawodowego i odróżniają go od innych stanów psychologicznych.
Na przestrzeni czasu stres daje o sobie znać na wielu płaszczyznach. Pojawiają się liczne objawy m in. problemy ze snem, podwyższone ciśnienie, różnego rodzaju bóle w tym bóle głowy, brzucha, nadmierny apetyt bądź jego brak, nieregularne miesiączki, spada odporność, a chroniczne zmęczenie nie mija po dobrze przespanej nocy czy też tygodniowym urlopie.
Sytuacja ta bardzo silnie działa również na poziomie emocjonalnym. Pojawiają się lęki, obawy, niepewność, irytacja, przygnębienie, bezsilność. Jakość naszej pracy obniża się, pogarszają się relacje ze współpracownikami. Uwaga ulega rozproszeniu. Trudności w koncentracji oraz słaba zdolność w opanowaniu emocji przekłada się na spadek skuteczności. Spada nasza efektywności, pojawiają się problemy w podejmowaniu decyzji.
Ten chroniczny kryzys wpływa także na nasze działania w innych obszarach, zmienia nasze życie osobiste, ma wpływ na relacje z najbliższymi i wpływa negatywnie na nasze zdrowie.
Przyczyny prowadzące do stanu wypalenia zawodowego mogą mieć różnorakie podłoże. Połączenie czynników natury osobistej, interpersonalnej oraz organizacyjnej zdecydowanie podnosi ryzyko wystąpienia syndromu wypalenia. Dlatego tak ważne jest, aby człowiek przyglądał się sobie, znalazł czas na odpoczynek i autorefleksję, ustalał i weryfikował zawodowe i osobiste cele oraz wyciągał wnioski i naukę ze zdobytych doświadczeń. W przeciwnym razie odczuje skutki syndromu wypalenia, w mniejszym bądź większym stopniu. Będzie wtedy potrzebował pomocy ze strony specjalisty, w tym m.in coacha kryzysowego.
Kto jest najbardziej narażony na syndrom wypalenia zawodowego?
Każdy, kto uprawia zawód społeczny, związany z kontaktami z ludźmi ponosi to ryzyko pojawienia się wypalenia zawodowego. Człowiek, z którym wchodzisz w relacje, może być nieprzewidywalny, Zawsze istnieje ryzyko, że coś pójdzie nie tak, że coś cię zdenerwuje, zaskoczy lub wydarzy się coś, na co zupełnie nie masz wpływu.
Zebrałam w listę te symptomy, które są przyczyną wypalenia. Zamieszczam ja poniżej. Sprawdź, jak wygląda to u ciebie.
10 sygnałów wypalenia:
- Chroniczne zmęczenie, które utrzymuje się przez większość dni, tygodni, które nawet nie ustępuje po odpoczynku.
- Zaburzenia koncentracji i uwagi, które doprowadzają do nierealizowania zadań w pracy lub do odkładania ich na później.
- Bezsenność początkowo problem jest przy zasypianiu, gonitwa myśli a później wybudzanie się w nocy, które nasila się coraz częściej, przechodząc w stan permanentny.
- Symptomy fizyczne jak nasilające się bóle głowy, płytki oddech, częstsze niż zazwyczaj zapodanie na infekcje. Utrata apetytu.
- Silne emocje w tym gniew i irytacja, prowadzące do kłótni z naszymi współpracownikami i bliskimi.
- Odczuwanie nasilającego się lęku, które uniemożliwia podejmowanie wyzwań i właściwych decyzji.
- Pesymizm- negatywne myślenie i odczuwanie ich nie tylko w stosunku do siebie, ale też i do otoczenia.
- Wycofanie się z kontaktów społecznych. Izolacja. Przesuwanie spotkań i nieodpowiadanie na wiadomości a przy tym odczuwanie złości, gdy ktoś próbuje się z nami skontaktować.
- Depersonalizacja inaczej uprzedmiotowienie związana jest z obojętnością, cynizmem i sformalizowaniem kontaktów.
- Obniżona skuteczność, mimo podejmowanych wysiłków brak widocznych efektów w pracy. Niezadowolenie prowadzące do przeświadczenia o braku kompetencji i wiary we własne możliwości.
Jeśli czytając ten tekst odnajdujesz w sobie kilka z powyższych sygnałów, to jest to właściwy moment, aby zadbać o siebie. Jeśli nie do końca wiesz jak i od czego masz zacząć, to umów się ze mną na bezpłatną konsultację https://www.annabezdziecka.pl/kalendarz/ i osobiście sprawdź jak mogę Ci pomóc.
Dziękuję Ci za przeczytanie mojego artykułu.
Mam nadzieję, że przyniósł Ci cenne wskazówki i dał Ci chwilę refleksji i zatrzymania.
Możesz teraz:
- -Dodać poniżej komentarz. Odpowiadam na wszystkie i są źródłem inspiracji do tworzenia jeszcze lepszych treści dla Ciebie.
- -Udostępnić ten wpis, jeśli uważasz, że jest wartościowy i może komuś pomóc.
- -Śledzić mój FanPage, aby być na bieżąco z aktualnościami.
[1] B.R. Kuc, J.M. Moczydłowska, Zachowania organizacyjne, Difin, Warszawa 2009, s. 113
Opracowane na podstawie książki E. Aronsona- Człowiek istota społeczna
